زیربنای ساختمان و نحوه محاسبه آن
زیربنای ساختمان و نحوه محاسبه آن
زیربنا چیست؟
زیربنا یکی از اصطلاحاتی است که در قوانین ثبتی و شهرداری زیاد شنیده میشود؛ اما باید در نظر داشته باشید که معنای این اصطلاح با مساحت ملک کاملاً متفاوت است. بهطور کلی در قوانین شهرسازی و ساخت اسکلت فلزی اصطلاحی به نام زیربنا ساختمان به کار میرود که به معنی مساحت کلی هر یک از طبقات ساختمان است؛ اما در هنگام محاسبه مساحت کل بنا، مساحت سطح طبقات روی زمین و زیرزمین را با هم جمع میکنند.
آشنایی با اصلاحات مربوط به مالکیت یک ساختمان
در این مقاله از پرشین سازه هدف ما مروری بر چگونگی محاسبه زیربنای آپارتمان یا ساختمان است. در همین راستا لازم است با برخی قوانین و اصلاحات مربوط به مالکیت آشنا شویم.
۱. مشاعات ساختمان
بهطور کلی به قسمتهای مشترک ساختمان در اصطلاح قانونی مشاع گفته میشود. منظور از قسمتهای مشترک، قسمتهایی از ساختمان است که حق استفاده از آن منحصر به یک یا چند آپارتمان نیست بلکه به تمامی مالکین به نسبت قسمت اختصاصی آنها تعلق میگیرد. درواقع عرصه ساختمان، راهرو، پله و پاگرد که در خارج از قسمتهای اختصاصی قرار گرفته است، محل اختتام پله و ورود به بام و پلههای ایمنی و پلههای فرار، حیاط، حیاطخلوت، محوطه ساختمان، باغ و پارک که جنبه استفاده عمومی دارد، محل عبور کانال کولر و لوله بخاری داخل فضای آپارتمان، ایوان و تراس، انبار عمومی ساختمان، اتاق سرایداری در هر قسمت بنا که واقع شود، دستگاه آسانسور و محل آن، چاههای فاضلاب، لابی، سالن اجتماعات، فضاهای ورزشی مانند سالن بدنسازی، استخر سونا و جکوزی، پشت بام و بسیاری از بخشهای عمومی دیگر جزء مشاعات محسوب میشوند و مساحت آنها بهعنوان مساحت آپارتمان اختصاصی محاسبه نخواهد شد.
- بام و حیاط آپارتمانها جزء مشترکات و مشاعات محاسبه میشود هر چند بعضی از واحدها به بام و حیاط دسترسی نداشته باشند.
- راهپلهای که منحصراً مورد استفاده یک آپارتمان است، در صورتی که عملاً جزء محدوده آپارتمان و محصور باشد و در آن در راهپله مشاعی باز شود به نحوی که بتوان حدود آن را بخشی از محدوده آپارتمان محسوب و تعریف کرد، جزء آپارتمان است در غیر این صورت در محدوده مشاعات محسوب خواهد شد.
- واحد یا انباری اختصاصی که در زیر پله احداث شده تا جایی میتواند بهعنوان یک واحد مفروز در نظر گرفته شود که ارتفاع آن حداقل ۸ متر باشد و مابقی بهعنوان زیر پله مشاعی تلقی میشود.
- تراسها و بالکنهایی که راه عبور جداگانه دارد و سقف بام طبقه زیرین باشد و تأسیسات روی آن نصب شده باشد، جزء محدوده مشاعات محسوب میشود.
۲. مفروزات ساختمان
در نقشه شهرداری و طراحی داخلی آپارتمان، چه تجاری و چه مسکونی، تراس و بالکن روباز و مسقف، پارکینگ اختصاصی و انباری اختصاصی جزء مفروزات آپارتمان به شمار میروند؛ بنابراین برای مترکشی و محاسبه زیر بنای یک ساختمان فضای بین دیوارها را باید در نظر بگیریم. در نقشه شهرداری دیواری که بین آپارتمان و فضاهای مشاع قرار گرفته باشد جزء مفروزات محسوب میشود. همچنین لازم به ذکر است که در نقشه شهرداری دیوارهایی که بین دو واحد آپارتمان باشند، مالکیت مشترک دارند البته در صورتی که جزء اسکلت ساختمان نباشند.
از طرفی در نقشه شهرداری پارکینگهای بدون دیوار با عرض حداقل ۲.۵ و حداکثر ۳ متر و طول ۵ متر با توجه به نقشه، برای هر واحد محاسبه میشود. در نقشه شهرداری در آپارتمانهای دوبلکس، فضای هر طبقه به صورت جداگانه مترکشی و مجموع آنها بهعنوان زیربنای ساختمان محاسبه میشود. همچنین در مورد آپارتمانهای دوبلکس، راهپله میان دو طبقه، جزء طبقه پایینی محاسبه میشود.
چگونگی محاسبه زیربنای ساختمان
مترکشی و محاسبه مساحت آپارتمان یا ملکهایی که شکل هندسی مشخصی مثل مستطیل یا مربع داشته باشند، آسان است. چراکه در این موارد هر یک از اضلاع را اندازهگیری و سپس مساحت ساختمان را به دست میآوریم؛ اما در مورد در مورد ساختمانهایی که شکل و فرم مشخصی ندارند و از نظر هندسی چندان بهینه نمیباشند باید مراحل زیر را انجام داد که شامل:
- ساختمان را تا حد امکان به اشکال هندسی ساده تقسیم کنید، در این حالت با چند شکل هندسی مانند مربع، مستطیل و یا مثلث روبهرو خواهید شد.
- میتوانید در صورت امکان فضاهای مختلف را با گچ یا سایر موارد خطکشی مشخص و از هم جدا کنید.
فرمولهای ساده برای محاسبه متراژ
همانطور که قبلاً اشاره کردیم املاک بیقاعده را میتوان به شکلهای هندسی سادهای تقسیمبندی کرد که در همین راستا میتوان اضلاع هر یک از این شکلها را اندازهگیری و مساحت آنها را طبق فرمولهای ساده زیر محاسبه کرد:
- مساحت اشکال مربعی با ضلع a برابر است با a×a
- مساحت اشکال مستطیلی با ضلعهای a و b برابر است با a×b
- مساحت اشکال مثلثی با ارتفاع a و قاعده b برابر است با ۲ ÷ (a×b)
- مساحت ذوزنقهای با ارتفاع a و قاعده بزرگ b و قاعده کوچک c برابر است با c *(۲ ÷ (a+b))
همچنین گاهی پیش میآید که با سازهها یا ساختمانهایی با اشکالی شبیه نیمدایره مواجه خواهید شد؛ بنابراین برای به دست آوردن مساحت تقریبی اینگونه فضاها، لازم است به روش زیر عمل کنید:
- قسمت کمان و قوس نیمدایره را رها کنید و اندازه قسمت صاف یا قطر آن را حساب کنید.
- قطر را تقسیم بر دو کنید تا شعاع نیمدایره به دست آید.
- حال که شعاع را به دست آوردهاید میتوانید با استفاده از این فرمول مساحت دایره را محاسبه کنید:
عدد پی× شعاع×شعاع = مساحت دایره
از طرفی چون شکل مورد نظر ما نیمدایره است، باید مساحت دایره را تقسیم بر دو کنیم بنابراین:
۲÷ (عدد پی× شعاع×شعاع) = مساحت دایره
همچنین لازم به ذکر است که اگر شکلی که به دست آوردهاید دقیقاً نیمی از دایره نیست، باید تخمین بزنید که چه حجمی از یک دایره را در برمیگیرد. برای مثال اگر حدس میزنید که یک چهارم دایره باشد، پس از محاسبه مساحت دایره، آن را تقسیم بر چهار کنید. در پایان نیز پس از محاسبه مساحت هر شکل بهصورت جداگانه، مساحتهای به دست آمده را با هم جمع کنید و به این ترتیب مساحت کل زیربنای ساختمان محاسبه میشود.
محاسبه متراژ آپارتمان با استفاده از کفپوشها
در صورتی که فضای آپارتمان مورد نظر، پارکت یا سرامیک شده باشد، اندازهگیری بسیار آسانتر خواهد شد، چراکه این کفپوشها معمولاً به اندازههای استانداردی بوده و شما میتوانید از آنها بهعنوان واحد اندازهگیری خود استفاده کنید.
درواقع این رویه یک روش آسان برای محاسبه متراژ آپارتمان، بهخصوص در زمانی که وسایل اندازهگیری مناسب در اختیار ندارید است؛ بنابراین با استفاده از چنین ابزاری با استفاده از فرمول زیر میتوان اندازه هر ضلع و در نهایت مساحت کل آپارتمان را محاسبه نمود. بهعنوان مثال اگر کف آپارتمان موزائیک شده باشد، اندازه اضلاع را به این شکل به دست میآوریم:
اندازه ضلع موزائیک × تعداد موزائیکها
محاسبه بالکن و تراس
در نقشه شهرداری فقط در خصوص بالکنها و به جهت تشویق مردم جهت احداث بالکن و ارتقاء کیفیت ساختمانهای مسکونی مساحت بالکنهای مسقف تا عمق ۳ متر به شرح ذیل جزء زیربنا و تراکم طبقه محسوب میگردد که شامل:
- بالکن سه طرف باز که ۱/۲ مساحت آن جزء زیربنا محسوب میشود.
- بالکن سه طرف بسته که ۳/۲ مساحت آن جزء زیربنا محسوب میشود.
- بالکن سه طرف بسته که ۲/۳ مساحت آن جزء زیربنا محسوب میشود.
همچنین جالب است بدانید که در نقشه شهرداری چنانچه عمق بالکن بیش از ۳ متر باشد، کل مساحت بالکن جزو زیربنا محسوب میگردد.
محاسبه راهپله
بهطور کلی نحوه محاسبه مساحت راهپله به صورتی میباشد که شامل محاسبه مساحت راهپله از پشت دیوار جانبی تا آکس دیوارهای داخلی به همراه محاسبه مساحت راه پله آکس به آکس دیوارها است.
نکات لازم هنگام مترکشی و محاسبه زیر بنا
- بهطور کلی در زیر بنای املاکی که شکل هندسی مشخصی ندارند، باید خانه را به چندین شکل و بدون زائده جداگانه تقسیمبندی نمود و سپس با هم جمع کرد.
- برای زیربنای خانههایی که دارای شکل هندسی مشخصی هستند باید با اندازهگیری هر ضلع و توسط فرمولهای مربوطه مساحت را به دست آوریم.
- بهطور کلی برای محاسبه زیربنای هر واحد باید بالکنهای روباز و دارای سقف نیز محاسبه شوند.
- به یاد داشته باشید قبل از انجام مترکشی، فضاهای مفروز و مشاع باید تفکیک شوند. همچنین در زمان مترکشی فضای بین دیوارها در نظر گرفته میشود.
- اگر آپارتمان دوبلکس باشد، راهپله میان دو طبقه جزئی از طبقه پایینی است و باید هر طبقه بهصورت جداگانه مترکشی شده و مجموع آنها بهعنوان زیربنای ساختمان محاسبه شود.
- دیواری که ما بین آپارتمان و فضاهای مشاع قرار دارد، ازجمله مفروزات ساختمان بهحساب میآید.
- دیواری که بین دو واحد آپارتمان است، در صورتی که قسمتی از اسکلت ساختمان نباشند، دارای مالکیت مشترک است.
- جالب است بدانید که استفاده از اندازه استاندارد کف پوشها یک راه سریع و هوشمندانه جهت به دست آوردن مساحت اتاق میباشد.
منبع:persiansaze.com